Ister evli çift olsun veya aile olsun isterse de sevgili olsun eşlerin ‘‘İlişkimde neler oluyor?”, “Eskiden birbirimizi seviyorduk, şimdi ne oldu?”, “Eskiden kavga etmezdik, şimdi nasıl oluyor da bu kadar çok kavga ediyoruz?”, “Neden birbirimizi mutsuz ediyoruz?”, “Neden o hiç beni anlamıyor?”, “İş ciddiye binince ne değisti?” diye sorular düşüncelerini meşgul etmeye başlamış olabilir. İlişki de ne yaşadıklarını anlamalarını sağlayan farkındalık için bu durumda mutlaka evlilik danışmanlığı kapsamının da evlilik danışmanı, aile danışmanı veya evlilik ve çift terapisi üzerinden çift terapisti, evlilik terapisti olan profesyoneller ile iletişime geçilmelidir.

Bu alanda psikoterapi eğitimleri alarak geçerliliği uluslararası bilimsel camiada kabul görmüş uzun süreli eğitimlerden geçtikten sonra uzmanlaşan profesyoneller bir taraftan ülkemizde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verdiği yetkiyle evlilik danışmanı, çift danışmanı, aile danışmanı olarak hizmet vermektedirler. Akredite psikoterapi donamına sahip olan profesyoneller sosyal hizmet uzmanı, psikolog, psikolojik danışman, doktor gibi meslek branşlardan oluşur. Diğer taraftan bilimsel geçerliliği kabul edilen psikoterapi eğitimi alan Sağlık Bakanlığı‘nın yetkisiyle hizmet veren Psikiyatrist, Akredite psikoterapi eğitim almış doktor ve psikologlarda evlilik terapisti, çift terapisti, ilişki terapisti olarak hizmet vermektedirler. Bazı psikologlar da Evlilik psikoloğu, ilişki psikoloğu, ilişki uzmanı psikolog diye kendilerini lanse etmektedirler.

Çiftler arasında karşılıklı anlaşılamama hisleri ile ilişkide tıkanmış hissediyor olabilirler. Eşlerin kimlik yapıları dolasıyla kendi düşüncelerinin olmalarını istedikleri güç ve iktidar çatışması yaşıyor olabilirler. İlişkiyi Kontrol etme arzusuna sahip olabilirler. Kontrol edilme baskısı hissediyor olabilirler. İç dünyalarında sevdiklerine karşı yaşadıkları terkedilme kaygısı ve kaybetme korkusu bilinçdışı duygusal yükleri sebebiyle yakın ilişkilerde ve çift ilişkilerinde zorluklar yaşıyor olabilirler. Çiftler kendilerini, karşı tarafı ve ilişkisini anlamalarını için evlilik danışmanlığı, evlilik çift terapisi hizmetleri almaları uygun olur. İster evlilik danışmanı ister çift terapisti olsun ister ilişki psikoloğu olsun profesyoneller çiftler arasında yaşanan çatışmanın farkındalık ve çözümünde daha aktif eşlik edebilmektedir. Hayat olayları ilgili kararları çiftlerin yetişkin olarak kendilerinin vermesi gerektiği bilincini eşlerden her birine gösterir. Evlilik, çift ve aile ilişkilerini birbirlerini anlamaları açısından çiftlere eşlerin dini değerleri, geleneği, göreneği, kültürü göz ardı edilmeden biopsikososyal eğitim de verilebilir. Bu bilgilendirme ve eğitimi evliğe hazır olgun bir insan olmak sonrasında birbirine anlayan eş olmak ve sorumlulukların bilincinde anne baba olmak adına danışanların gelişimini sağlayan bir eğitim ve öğretim görebiliriz. Bu şekli ile evlilik terapisti tavsiyeleri eğitim bağlamı ile kabul edilebilir. Fakat çiftlere ‘‘Şunu yapın. Böyle yapın.’’ vs. yönlendiren konuşmaların yapılması uygun değildir. Çiftler evlilik sorumluluğu ve ilişkileriyle ilgili kararları kendileri vermeleri gerekir. Çiftlerin kendi alamadıkları kararları çift terapistine aldırmaya çalışmalarına, çift terapistinden beklemeleri uygun değildir. İlişkilerde yaşanan zorluklar karşılıklı etkileşimlerin sonucunda ortaya çıkmaktadır. Evlilik ve Çift danışmanlığı hizmetinde amaç, ilişkide hatalı tarafı bulmak değil, yaşanan sorunu tanımlamaya çalışarak iki tarafın da bu sorunun oluşumundaki rolünü ortaya çıkarmak, çiftin gerçekte birbirine ne anlatmak istediğini bulmaktır. Çift terapisti eşlerin yaşanan sorunlarla ilgili daha gerçekçi çözüm yolları bulmalarına yardımcı olmaktadır.

Yapılan araştırmalarda elde edilen sonuçlara göre; mutlu olan çiftlerin hastalık oranları düşmekte ve bağışıklık sistemleri güçlenmektedir. İlişkilerinde mutluluğu yakalayabilen çiftlerin ömürleri uzamakta mutsuz evliliklerde ise çocuklarda psikolojik problemlerin görülme olasılığı artmaktadır.

İlişki, bakım ve özen ister. Eşler/partnerler ilişkide mutlu olma ve mutlu kalabilme niyetini alarak ilişkileri için çaba harcamalıdır. İlişkiye gereken özen gösterilmediğinde basta çocuklar olmak üzere, çiftler ayrı ayrı çok olumsuz etkilenmekte ve bu etkiler çok uzun yıllar sürmektedir.

Evlilik ve Çift danışmanlığı, evliliğin/ilişkinin her aşamasında alınabilecek bir hizmettir. Özellikle sorunlar çok büyümeden destek alınması, ilerleyen süreçte çıkabilecek sorunları ve krizleri önleyici niteliktedir. Evlilik/ilişki uzun süre ihmal edilirse ve olumsuz deneyimler ne kadar çok olursa sağlıklı, mutlu bir ilişki kurma ve ilişkilerin devam etme olasılığı o oranda azalmaktadır. Hastalıklarda erken teşhisin hayati kurtarması gibi evliliklerde de sorunlara erken müdahale etmek ve önlem almak adına evlilik çift terapisi almak, devam edebilecek ilişkileri kurtarabilir ve ileride yaşanacak birçok acının oluşmasını önleyebilir ve ilişkiyi onarabilir. Zor olabilecek olumsuz hayat olayların yaşanmasını engelleyebilir.

Evlilik Öncesi Danışmanlık

Evlilik Öncesi danışmanlık çiftleri evliliğe hazırlayan bir yaklaşım içerisinde sunulan bir psikoterapi çeşididir. Evlilik Öncesi Danışmanlığı, evlilik terapisi değildir.

Evlilik terapisi kadar uzun sürmemektedir. Evlilik Öncesi Danışmanlık, çiftlerin bulundukları konumda yaşadıkları sorunların çözümlenmesinde ve sağlıklı bir evlilik yapmalarında onlara yardımcı olmayı hedeflemektedir. Çiftlerin ailelerinde yaşadıkları ya da bireysel olarak yaşadıkları sorunları çözmeyi hedeflemez.

Evlilik Danışmanlığı

Kişiler birbirlerini görür, beğenir ve evlenmeye karar verebilirler. Peki bu evlilik gerçekten kendimizi ve sevdiğimiz kişiyi, olumlu ve olumsuz taraflarıyla gördüğümüz, kabul ettiğimiz, ilişkiyi gerçeklikte değerlendirdiğimiz bir şekilde yapılan bir evlilik mi? Yoksa kendimizin eksik kalmış duygusal ihtiyaçlarımızı sağlamaya çalışıp sevdiğimiz kişiyi aşırı olumlu gördüğümüz, olumsuzluklarını göremediğimiz veya görsek de gündemimize almadığımız, aslında zihnimizdeki aşırı sevilme, değer bulma, onaylanma, güvende hissetme ihtiyaçlarını partnerimize yansıttığımız; onu yeterince tanımadığımız bir düzlemde mi evliliğe başlıyoruz?

“Birbirimizden hoşlanıyor, birbirimizi seviyor ve evlilik için adım atıyoruz. Ama birbirimizi ne kadar iyi tanıyoruz”
“Kendi ihtiyaçlarımı ve isteklerimi bir başkasında karşıladığım için ve bu yanılsama ile mi evlilik kararı aldım?”
“Karşı tarafı hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle görebiliyor muyum? Yoksa “Sadece olumlu yönlerini görüp olumsuz yönlerini görmezlikten mi geliyorum?”
“Karşımdakini aşırı idealleştiriyor, olmazsa olmaz gözüyle mi bakıyorum?”
“İlişkimi evlilik kararı verecek kadar tanıyıp ilişkiyi değerlendirme imkanını kendime verdim mi?” 

Bu sorulardan bazılarını evlendikten sonra eşler yaşıyor olabilirler. Eşler Evlilik danışmanlığı ve evlilik çift terapisi alarak zihninde düşünce duygularıyla yaşadığı ilişkisinde davranışlarına yaşayan çatışmalarını ne anlama geldiğini fark eder. Akredite psikoterapi eğitimi almış ve evlilik danışmanı, evlilik terapisti, çift terapisti, evlilik psikoloğu, ilişki psikoloğu, ilişki doktoru isimlerini kullanarak hizmet veren profesyonellerin amacı; evlilik öncesi çiftlere eşlik ederek onların yaşadıkları duygusal ve davranışsal işlevsiz döngülerini fark ettirmeye çalışmaktır. Çiftlerin ilişkilerinde ki etkileşimle ortaya çıkan duygu, düşünce ve davranışlarının ne olduğunu anlamalarını ve çiftler daha sağlıklı ilişki döngülerinin oluşmasına eşlik etmektir. Ayrıca evlilik öncesinde yapılan bu çalışmalar çiftlerden her birinin kendilerinin evliliğe hazır olup olmadıklarını anlamalarını ve birbirlerine uygun olup olmadıkların görmelerini sağlayacaktır.

Dr. Mehmet TEKNECİ
Akredite Duygu Odaklı Çift Terapisti, Süpervizörü, Eğitmeni.
Akredite Virginia Satir Aile Terapisti, Eğitmeni.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.